De Menselijke Onderneming – het Grote Verhaal van Geloof en Economie, Otto Kroesen, Skandalon, 2022, 350 blz.
Waar gaat dit boek over en waarom is het geschreven? Hier een inleiding en een bondige samenvatting van elk hoofdstuk als indicatie van de inhoud.
Lege banken in de kerk – lege woorden in het bedrijf
De kerk vertelt een groot verhaal met grote woorden. Die vinden steeds minder gehoor. De mensen hebben het natuurlijk ook druk. Maar mensen worden op hun werk ook vaak te kort gehouden. Ingegraven in de dagelijkse arbeid vinden mensen en bedrijven de woorden niet die ons echt kunnen bewegen. Daar wil dit boek wat aan doen, zodat mensen ook groeien aan hun werk: integratie van levensverhaal, arbeid en het Grote Verhaal.
De rode draad
Dit boek vertelt het grote verhaal, niet alleen het christelijke verhaal maar ook tal van andere tradities komen aan bod, zoals boeddhisme en taoïsme, stamreligies en rijksculturen. Door al die culturen en tijdperken heen is er geestelijke groei: steeds oefenen wij mensen nieuwe kwaliteiten en eigenschappen in. De oude stammen leren saamhorigheid. Rijksculturen leren gehoorzaamheid. De stem van de joodse profeten leert alleen te staan met een scherpe en kritische blik. De kerk leert steeds opnieuw op te staan ondanks schuld en mislukking. Dit zijn niet louter verschillende geloofsovertuigingen, maar ook levenswijzen, en wijzen van werken en samenwerken.
Gilden waren de eerste ondernemingen niet op familie gebaseerd
Wij nemen de gilden als voorbeeld. Tot aan de middeleeuwen waren alle bedrijven familiebedrijven. De gilden hebben daar verandering in gebracht. Je kon er lid van worden als je een eed deed op de wetten en regels. De gilden waren niet alleen beroepsgroepen. Ze organiseerden ook kerkdiensten. Geloven was nodig om vertrouwen in elkaar te hebben als broeders en zusters, ook al was men geen familie van elkaar. Pas in die tijd liet men de stammensamenleving achter zich.
Professie en professionaliteit
Onze arbeidsmoraal teert ook nog op de verworvenheden van de tijd van de Reformatie. Het woord professionaliteit en professie drukt dat uit. “To profess” betekent je geloof belijden. Je belijdt je geloof door degelijk werk te leveren en goed samen te werken. De taal is daarom meer dan een seculier communicatie-instrument. De taal is drager van onze heimelijke geestelijke schatten. In ons werk en ook in het maatschappelijk verkeer gehoorzamen wij steeds aan allerlei soorten hogere machten. Dit boek helpt om in alle verwarring geestelijk de rode draad te vinden in al onze maatschappelijke activiteiten.
Verantwoordelijke interactie
Hoe gaat het Grote Verhaal verder? De grote vraagstukken van onze tijd roepen om verandering. Wie daarin een hoger Appel hoort kan ook de verbinding leggen met de Stem die opklinkt uit de verschillende religieuze tradities die onze cultuur rijk is. Dat geeft veerkracht, standvastigheid en flexibiliteit zowel in de arbeidssituatie als in het maatschappelijk verkeer. De laatste drie hoofdstukken van het boek schetsen de weg voorwaarts.
De menselijke onderneming, het grote verhaal van geloof en economie, Skandalon, www.skandalon.nl, Middelburg, 380 pp., 2022, € 32,50. De auteur, Otto Kroesen is voormalig studentenpredikant en docent entrepreneurship voor ontwikkelingslanden aan de TU Delft.
De eerste 30 bladzijden:
